Veelgestelde vragen over Geluid

In de vergunningen die straks worden afgegeven, staan precieze voorschriften over het geluid dat een turbine mag maken. Als een windturbine defect is produceert het tonaal geluid. Dit komt niet vaak voor, maar als het zich voordoet, wordt de oorzaak onderzocht en het probleem opgelost. Ook een oudere turbine moet zich namelijk houden aan de geluidsnormen. Het is aan de exploitant om voor reparatie van een turbine te zorgen. Lukt dat niet, dan kan een turbine zelfs worden stilgelegd. De exploitant heeft er baat bij om de windturbine optimaal te laten functioneren om zoveel mogelijk energie op te wekken. Kortom: reparatie van de windturbine zal normaliter snel en adequaat plaatsvinden. 

Ondanks dat regelmatig anders wordt beweerd, hebben infrasoon geluid en Laag Frequent Geluid (LFG) geen andere effecten op mensen dan 'gewoon' geluid. LFG is in de omgeving hoorbaar en veroorzaakt een deel van de hinder. Dit geldt echter niet voor het (meest laagfrequente) infrasone geluid. Infrasoon geluid is voor mensen bijna nooit waarneembaar.   
 
LFG draagt wel verder en wordt minder goed tegengehouden door muren en ramen, vergelijkbaar met de bassen van muziek die je binnen of ver weg nog kunt horen. Infrageluid kan dus heel ver komen (zelfs de wereld rondgaan) en dat is met gevoelige instrumenten goed te meten. Voor mensen is dat bijna nooit waarneembaar. Infrageluid en LFG is geen specifiek kenmerk van windturbinegeluid, maar zit in het geluidspectrum van allerlei geluidbronnen. Van gezondheidsklachten is de link met LFG niet met wetenschappelijk onderzoek bewezen: er zijn geen aanwijzingen dat LFG van windturbines andere effecten hebben om omwonenden dan gewoon geluid.  Wij volgen het advies van RIVM en de daaruit volgende wetgeving. Meer hierover in artikel Laagfrequent en infrageluid - Feit en fictie over de gezondheidseffecten in Tijdschrift Geluid.  
 
Kortom: 
LFG en infrasoon geluid heeft geen ander effect op mensen dan ‘gewoon’ geluid 
LFG en infrasoon geluid wordt niet alleen door windturbines veroorzaakt, maar door allerlei geluidsbronnen (zoals verkeer, spoor en industrie) 
Net als ‘gewoon’ geluid kan LFG leiden tot overlast of hinder, maar dat hoeft niet zo te zijn. 

Het geluid dat windturbines maken, komt vooral door het bewegen van de wieken. Hoeveel geluid je hoort als je bij een windturbine staat, hangt van een aantal zaken af. Nieuwere windturbines maken minder geluid dan oudere modellen. En als het harder waait, maken de wieken meer geluid. Het maakt daarnaast uit hoe dicht bij of ver af je staat. Ook het andere omgevingsgeluid heeft invloed op wat je hoort en ook de kenmerken van de omgeving. Een harde ondergrond in de omgeving van de turbine levert een hoger geluidniveau op dan een bijvoorbeeld een weiland. ’s Nachts als er minder omgevingsgeluid is, zul je een windturbine beter horen dan overdag. Voor geluid geldt dat je het niet zomaar bij elkaar kunt optellen. Bijvoorbeeld: van twee stofzuigers die elk 60 dB geluid produceren, is het totale geluidsniveau 63 dB, en niet de som 120 dB van de beide afzonderlijke niveaus. Voor de maximale geluidsbelasting en slagschaduw op gevoelige objecten, zoals woningen, worden landelijk nieuwe normen bepaald. Deze zijn naar verwachting eind 2023 gereed. Lees voor meer informatie over windturbines en geluid deze factsheet van RVO. https://www.s-hertogenbosch.nl/plannen/notitie-reikwijdte-en-detailniveau-mer-duurzame-polder

In Nederland gelden op dit moment geen normen voor windturbines. Het Rijk is bezig met het opstellen van nieuwe normen voor windturbines voor geluid, slagschaduw en externe veiligheid. Tot het Rijk de normen heeft vastgesteld, kunnen gemeenten zelf normen stellen. Deze moeten voorzien zijn van een actuele, deugdelijke, op zichzelf staande en relevante motivering voor de lokale situatie.

In het project de Duurzame Polder wordt in het concept voorkeursalternatief uitgegaan van maximaal 47 dB Lden voor woningen in het buitengebied, met 45 dB Lden als streefwaarde. Dit sluit aan op de nieuwe landelijke conceptnorm, die naar verwachting medio 2025 wordt vastgesteld.

Lees voor meer informatie over windturbines en geluid deze factsheet van RVO. 

Internationaal is afgesproken dat geluid onder de 20 Hz infrageluid is. Er is niet zo'n afspraak over laagfrequent geluid (LFG). Het ene land heeft 80 of 100 Hz als bovengrens, een ander land 160 Hz. Het is meestal niet duidelijk of de ondergrens van LFG 20 Hz is of dat infrageluid is inbegrepen. 

Het geluid van een hogere windturbine hoeft niet sterker te zijn dan het geluid van een lagere windturbine. Zeker de laatste jaren neemt de geluidsterkte niet meer toe met de hoogte van een windturbine, omdat turbinefabrikanten gericht zijn op het ontwerpen van steeds stillere windmolens.  
 
Een hogere windturbine kun je wel van grotere afstand zien. We weten dat het zien van een windturbine zorgt dat je meer hinder ervaart. Daardoor kan het zijn dat je meer hinder hebt van een hogere windturbine. Bovendien kunnen hogere windturbines wind vangen, terwijl het op de grond windstil is. Als dat gebeurt is er geen achtergrondgeluid, waardoor er overlast kan zijn. De geluidbelasting wordt daarom berekend met gegevens over de wind op de ashoogte van windturbines. 
 
Zie verder de notitie Maken grote windturbines > 3MW meer lawaai dan kleinere <3 MW? 

Als er overdag redelijk of veel wind is, maar 's avonds de wind gaat liggen, gebeurt dat alleen nabij de grond. Hogerop blijft de wind doorwaaien. Het verschil in windsnelheid tussen de onder- en bovenkant van de wiektips (bij die tips ontstaat het meeste geluid) zorgt ervoor dat de lucht niet meer optimaal langs het wiekoppervlak stroomt en daarbij wordt meer geluid geproduceerd

Snelwegen produceren veel geluid, ook bij lage frequenties. In vergelijking daarmee produceren passagierstreinen minder laagfrequent geluid (goederentreinen meer) en hoor je treinen niet continu (alleen bij passages). Een belangrijk verschil is dat verkeer 's nachts afneemt, maar wind op de hoogte van windturbines (gemiddeld genomen) niet. Windparken moeten minimaal aan de geluidnormen voldoen, net als weg- en treinverkeer. Daarbij gelden voor windenergie strengere normen, vanwege het hinderlijker karakter van het geluid. Zie hier voor meer informatie. 

In het project de Duurzame Polder streven we naar een maximale geluidsbelasting van maximaal 45 dB Lden. Dit sluit aan op de nieuwe landelijke conceptnorm, die naar verwachting medio 2025 wordt vastgesteld.

Ter vergelijking: 40 dB komt overeen met zacht gesprek tussen twee personen. En 50 dB is vergelijkbaar met het geluid van een stofzuiger.