Het project Duurzame Polder is in 2017 gestart met als doel het opwekken van duurzame energie in het gebied tussen Oss en 's-Hertogenbosch. Vanaf het begin is gekozen voor een intensief omgevingsparticipatieproces, waarbij inwoners, bedrijven, belangenorganisaties en andere betrokkenen nauw worden betrokken bij elke stap. Dit proces is opgedeeld in vier fasen: de verkenningsfase, de ontwerpfase, de beoordelingsfase en de vergunningsfase.

 

 

1. Verkenningsfase (2017 - 2021)

In deze fase onderzochten de gemeenten Oss en 's-Hertogenbosch, samen met de provincie Noord-Brabant, de mogelijkheden voor duurzame energieopwekking in de polder. Dit gebeurde in twee delen:

 

• Eerste deel (2017 - 2018): De overheden werkten samen om te verkennen of het haalbaar was om duurzame energie op te wekken in de polder.
• Tweede deel (2018 - 2021): Na positieve resultaten besloten de gemeenteraden in 2018 tot een uitgebreidere verkenning. Er werd een open planproces gestart, waarbij belanghebbenden vanaf het begin konden meedenken. Er werden platforms en een klankbordgroep opgericht en diverse bijeenkomsten georganiseerd om input te verzamelen. Dit leidde tot het eindrapport 'Verkenning Duurzame Polder', waarin verschillende belangen en gebiedsopgaven zijn vastgelegd.

In oktober 2020 en januari 2021 besloten de gemeenteraden dat de polder geschikt is voor grootschalige duurzame energieopwekking met windmolens en zonnevelden. Ze stelden als doel om minimaal 2,1 Petajoule (PJ) per jaar op te wekken, in lijn met de Regionale Energiestrategie (RES) tot 2030. Op 12 oktober 2021 ondertekenden de gemeenten, de provincie en het Rijk een bestuursakkoord om deze plannen gezamenlijk verder uit te werken.

 

Klik hier voor een overzicht van alle documenten.

 

 

2. Ontwerpfase (2022 - 2023)

Na het bestuursakkoord begon in 2022 het ontwerpend onderzoek. In deze fase werd stap voor stap onderzocht hoe de polder het beste ingericht kan worden voor duurzame energieopwekking. Bij elke stap werd omgevingsparticipatie georganiseerd, telkens in eenzelfde ritme: eerst een atelier met belangenorganisaties en vervolgens fysieke bewonersbijeenkomsten en een online-inspreekmogelijkheid voor het brede publiek.

 

1. De eerste stap is het in beeld brengen en analyseren van de kansen, ideeën en waarden van het gebied. Daarnaast zijn zorgen en aandachtspunten van belanghebbenden geïnventariseerd. Op basis van de input opgehaald bij experts, omwonenden en andere belanghebbenden in de eerste participatiecyclus, zijn de verschillende kansen -en waardenkaarten opgesteld. 
   
   
2. Deze inbreng vormt de basis van de tweede stap: het verkennen van mogelijkheden voor de Duurzame Polder. Doel van de verkenning is het breed in kaart brengen van wat mogelijk is, vertaald in vier denkrichtingen met 16 varianten. Na consultatie met de omgeving kwamen hier nog 8 extra varianten bij. In de Tussenrapportage “Denkrichtingen en Varianten” zijn alle 16+8 varianten opgenomen. Het Tussenrapport is een verslag van de integrale verkenning van alle mogelijkheden. Dat wil zeggen dat naast de opwekking van duurzame energie is gekeken naar de aspecten natuur, wonen, klimaatadaptatie, water, landbouw, recreatie, gezondheid en cultuurhistorie. 
   
   
3. In de derde stap beoordeelden en trechterden we de 16+8 varianten naar vijf varianten voor het MER-onderzoek. Hierover gingen we opnieuw in gesprek met belanghebbenden. In deze gesprekken hebben we geleerd waar we rekening mee moeten houden vanuit verschillende belangen. De reacties op de varianten en deelgebieden opgehaald tijdens de ateliers, inloopmomenten en de online consultatie zijn door de ontwerp- en ingenieursbureaus verwerkt in het rapport “Ontwikkeling varianten Plan-MER en uitwerking deelgebieden”. De vijf varianten en deelgebieden uit dit rapport zijn onderzocht in het Plan-MER.
   
   
4. In de vierde en laatste stap  is alle inbreng tegen elkaar afgewogen. Dit gaat om inbreng vanuit de belanghebbenden tijdens de vorige stappen van het ontwerpend onderzoek én om technische inbreng vanuit het Plan-MER en andere studies zoals Quicksscan Milieu en IVN Bouwsteen. Met als doel om met deze beoordeling tot één concept Voorkeursalternatief te komen.   

Aan de hand van alle ontvangen input uit het ontwerpend onderzoek en het Plan-MER, is op 19 januari 2024 door de gemeenten uiteindelijk een concept Voorkeursalternatief vrijgegeven: “Duurzame Polder, ontwerptoelichting VKA”.  

 

Klik hier voor een overzicht van alle documenten.  

 

 

3. Beoordelingsfase (2024 - 2025)

Op 19 januari 2024 werd het concept Voorkeursalternatief, samen met het volledige (concept) Plan-MER onderzoek vrijgegeven. Het concept Voorkeursalternatief is het best passende plan voor windturbines in de polder. Het plan is tot stand gekomen in gesprek met inwoners en belangenpartijen. In het Plan-MER komt alles samen: het milieutechnisch onderzoek en het concept Voorkeursalternatief. En daarmee komen we in de beoordelingsfase terecht. Ook in deze fase kregen belangenorganisaties, inwoners en de gemeenteraden de kans om te reageren via een online consultatie, meerdere bijeenkomsten met belangenorganisaties, grondeigenaren, en dorps- en wijkraden. Er vonden ook opnieuw raadscommisies plaats in beide gemeenten. 

 

Na de ontwerpfase volgde de beoordelingsfase, waarin het Voorkeursalternatief (VKA) en het (concept) Plan-MER onderzoek werd vrijgegeven voor de Duurzame Polder. Het VKA werd door de gemeenten in januari 2024 gepresenteerd. Op dat moment konden inwoners, belanghebbenden en de raden hun feedback geven op het VKA in een online consultatie en diverse ateliers en gesprekken. De reacties en inzichten uit deze consultaties zijn meegenomen in een bijgestelde versie van het VKA.

 

Vervolgens werd in het najaar van 2024 het ontwerp Programma Duurzame Polder opgesteld en ter inzage gelegd, zodat inwoners en andere belanghebbenden formeel hun zienswijzen konden indienen. De gemeenten analyseren momenteel deze zienswijzen en werken aan een zienwijzennota. De colleges van B&W worden verwacht om in de loop van 2025 het definitieve Programma Duurzame Polder vast te stellen. 

 

 

Klik hier voor een overzicht van alle documenten.  

 

Klik hier voor een overzicht van het ontwerp Programma, MER en bijlagen (terinzagelegging 2024-2025)

 

 

4. Vergunningsfase (2025 - ..)

Na vaststelling van het definitieve Programma door de colleges van B&W, kunnen initiatiefnemers plannen indienen voor de bouw van windturbines. Deze plannen worden beoordeeld op basis van de gestelde kaders en criteria. De initiatiefnemers zijn verantwoordelijk om verdere milieustudies uit te voeren voordat vergunningen kunnen worden verleend. Ook in de verdere milieustudies is participatie een onderdeel.  

 

Het omgevingsparticipatieproces in de Duurzame Polder is een voorbeeld van hoe overheden en gemeenschap samenwerken aan een duurzame toekomst. Door inwoners en andere belanghebbenden actief te betrekken, wordt gestreefd naar breed gedragen oplossingen die bijdragen aan zowel energiedoelen als de leefbaarheid van het gebied.