De verkenning van de Duurzame Polder gaat terug tot het jaar 2017. Hoe is de verkenning eigenlijk ontstaan en wat was de reden om hiermee te starten?

 

Klimaatneutraal

Het verkennen van de mogelijkheden voor het opwekken van duurzame energie in de Duurzame Polder, heeft twee aanleidingen. Allereerst hebben de gemeenten ’s-Hertogenbosch en Oss en de provincie Noord-Brabant de ambitie om van fossiele energie naar duurzame energie over te stappen. De betrokken overheden willen in 2045 Klimaatneutraal zijn. Daarbij sluiten de overheden zich aan bij het nationale Klimaatakkoord en bij de Regionale Energiestrategie. Om die ambitie te kunnen realiseren, is het opwekken van een grote hoeveelheid duurzame energie nodig.

 

Initiatieven voor windturbines en zonnevelden

Een andere aanleiding om in dit gebied te verkennen wat de mogelijkheden zijn voor duurzame energieopwekking, is dat er zich initiatiefnemers bij de gemeenten hebben gemeld voor het realiseren van windturbines en/of zonnevelden. Zo zijn er twee grote windinitiatieven die gezamenlijk enkele tientallen molens willen plaatsen. Daarnaast zijn er initiatiefnemers die kansen zien om zonnevelden aan te leggen. 

Inmiddels is er door beide gemeentes de polder aangewezen als gebied voor het opwekken van windenergie. Voor meer informatie zie Veel gestelde vragen

 

Geschikt voor opwekken duurzame energie

Uit diverse onderzoeken blijkt dat de Lithse, Geffense, Rosmalense en Nulandse polder (waar de Duurzame Polder uit bestaat) in potentie geschikt is om energie op een duurzame manier op te wekken. De Duurzame Polder is een open gebied met veel landbouw en relatief weinig bebouwing en begroeiing. Beide gemeenten en de provincie hebben besloten om samen te werken in deze verkenning, vooral om de waarden en belangen in het gebied in samenhang te kunnen bekijken.

 

Eerste fase verkenning

De eerste fase van de verkenning van de Duurzame Polder start in oktober 2017 en loopt tot oktober 2018. In deze periode zijn er gesprekken gevoerd met verschillende stakeholders en beleidskaders verkend. Dit had als doel om te bekijken welke mogelijkheden en belemmeringen er zijn voor een grootschalige opwekking van duurzame energie in het poldergebied.

Uit deze eerste verkenning blijkt dat er in het algemeen een positieve houding is ten opzichte van duurzame energie. Ook is er bereidheid om deel te nemen aan het planvormingsproces, mits dat transparant en eerlijk verloopt. De stakeholders vinden het daarbij belangrijk, dat de overheid de regie voert. De belangen die tijdens deze gesprekken boven tafel komen zijn: leefbaarheid, economie, natuur (o.a. weidevogels), landschap en laagvliegroutes van Defensie.

 

Tweede fase verkenning

De gemeenteraden van Oss en ’s-Hertogenbosch en Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant besluiten in oktober 2018 op basis van deze eerste verkenning om samen een tweede fase van de verkenning uit te voeren. Deze verkenning ging eind 2018 van start en eindigde in oktober 2020. In deze verkenning is onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor grootschalige energieopwekking met windturbines en zonnevelden, welke bredere gebiedsopgaven er zijn, welke belangen en thema’s er spelen, en op welke manieren de Duurzame Polder zich zou kunnen ontwikkelen. Op basis van alle bevindingen, is het eindrapport geschreven.

 

In januari 2021 wezen de raden van Oss en 's-Hertogenbosch de Duurzame Polder aan voor grootschalige energieopwek met wind. In oktober 2021 sloten de gemeenten Oss en ’s-Hertogenbosch daarover een bestuursovereenkomst met de provincie en het Rijk. Daarin staat: 

 

1. dat via ontwerpend onderzoek met belangenorganisaties en een m.e.r.-procedure een VKA voor de inrichting van de polder wordt ontwikkeld; 

2. dat daarna wordt toegewerkt naar vergunningverlening door de twee gemeenten. 

 

Vervolgens stemden de colleges in mei 2022 in met de Notitie Reikwijdte en Detailniveau Duurzame Polder en de procesaanpak. 

 

Ontwerpfase 

In september 2022 is het ontwerpend onderzoek van start gegaan met verschillende publieksbijeenkomsten. Daarnaast ging ook het MER onderzoek van start met de Nota van Zienswijzen op de NRD. Dit leidde begin 2023 tot vier ‘denkrichtingen’ met elk vier (in totaal 16) varianten voor windturbineopstellingen. Daar kwamen 8 varianten bij als gevolg van de reacties van belangenorganisaties en bewoners. In april 2023 is een Tussenrapport en een Quick Scan milieu opgesteld.

 

In de volgende fase van het ontwerpend onderzoek werkten we toe naar een beperkt aantal varianten voor het MER-onderzoek. Dat deden we samen met de belangenorganisaties tijdens twee ateliers, met de politiek in raadsbijeenkomsten én met de omwonenden via een brede online publieksconsultatie. De output hebben we verwerkt in 5 varianten met zones voor windturbines voor het MER-onderzoek.